اندومتریوز ، بیماری بسیار جدی و آشنا در بین خانمها می باشد که بر کیفیت زندگی، توان باروری، سلامت روان و جسمانی زنان می گذارد. این بیماری بسیار جدی بوده و شامل یک کیست یا توده بزرگ در رحم می باشد. در ادامه از این مقاله با علتها ، علائم و عوارض اندومتریوز آشنا خواهیم شد .
اندومتریوز چیست؟
اندومتریوز یکی از شایع ترین بیماری های زنان در سنین باروری است. اندومتریوز عمدتا یک بیماری است که در آن بافتی مشابه با لایه داخلی رحم (اندومتر)، در خارج از حفره رحم رشد می کند. این بافت می تواند در نواحی مختلفی از لگن مانند تخمدان ها، لوله های فالوپ، سطح خارجی رحم، مثانه، روده و حتی دیافراگم مشاهده شود.
با توجه به اینکه بافت در خارج از رحم قرار دارد، همچنان تحت تأثیر هورمون های قاعدگی قرار می گیرد. اما برخلاف بافت اندومتر داخل رحم که در پایان هر چرخه قاعدگی از بدن خارج می شود، این بافت راهی برای خروج نداشته و در نتیجه منجر به التهاب مزمن، درد، ایجاد بافت فیبروزه (اسکار) و چسبندگی اعضای داخلی می شود.
آناتومی رحم
رحم عضوی است که از ماهیچه تشکیل شده که شبیه گلابی می باشد این عضو درست در داخل لگن و بالای مثانه ، جلوی راست روده قرار گرفته است . وزنی بین 70 تا 110 گرم دارد . اندازه طبیعی آن 8*5 سانتیمتر است و ارتفاع حدودی آن 6 تا 8 سانتیمتر است . اندومتر بافتی است که حفره لگن را می پوشاند .
ماهیت دقیق اندومتریوز
اندومتر بافت پوشاننده رحم است که به صورت طبیعی در سیکل های ماهیانه قاعدگی دچار تغییرات می شود. . تا زمانی که اندومتر در حفره رحم قرار دارد همه چیز طبیعی است . اما مشکل زمانی ایجاد می شود که این بافت وارد قسمت های دیگری از بدن می شود . شایع ترین قسمتهایی که ممکن است درگیر شوند ، اجزایی هستند که در داخل لگن وجود دارند . تخمدان و عضله رحم از مهم ترین قسمتهایی است که از هجوم این بافت در امان نمی مانند . اندومتر زمانی که در داخل تخمدان تشکیل شود ، کیستی به نام اندومتریوما را می سازد و اگر در داخل عضله رحم یا همان میومتر باشند ، اندومتریوزیس را تشکیل می دهد .
علائم اندومتریوز
- درد مزمن لگنی
- دردهای شدید در دوران قاعدگی ( در صورتی که فرد درد داشته باشد اما لخته خون از بدن خارج نشود )
- درد در هنگام مقاربت جنسی
شیوع اندومتریوز
این بیماری در 20 سال گذشته زیاد شیوع نداشت اما در دهه های اخیر بسیار شیوع پیدا کرده است . شیوع سالانه آن 1.6 در 1000 خانم در سنین 15 نا 49 سال گزارش شده است .
چه افرادی در معرض اندومتریوز هستند ؟
- در خانم هایی که نازایی دارند شیوع آن بیشتر است . به طوری که از هر 10 خانم نابارور حداقل 2 و 5 نفر به آن مبتلا می شوند .
- افرادی که در سنین باروری هستند بیشتر در معرض این بیماری هستند زیرا این بیماری وابسته به استروژن یا هرومون های جنسی است و همانطور که در رشد طبیعی آن نقش بسزایی دارد باعث رشد غیر طبیعی آن نیز می شود .
علت اندومتریوز
اگرچه پاتولوژی اندومتریوز هنوز نامشخص و ناشناخته است اما برخی نظریه ها درباره چرایی آن مطرح شده است :
- ممکن است خون قاعدگی از رحم به داخل لوله های رحمی وارد می شود . به دلایلی سلول های این خون که حاصل پوسته های داخل رحم است ( اندومتر ) به سفاق و تخمدان و لوله های رحم می چسبند و زنده می مانند.
- تغییرات سلومیت بدین معنا که سلول هایی که در دوران جنینی قابلیت تبدیل به بافت های مختلف را دارند به دلایل ناشناخته ممکن است در داخل حفره لگن تغییر ماهیت بدهند و تبدیل به سلول های اندومتریوز بشوند .
البته اینها در حد تئوری است و در برخی موارد خلاف آن ثابت شده است شاید به همین علت است که اندومتریوز به عنوان بیماری شایع شناخته شده است .
درمان اندومتریوز
در صورتی که دختران زیر سن 25 سال به این بیماری مبتلا شده باشند و دردهای قاعدگی داشته باشند با قرص های جلوگیری از بارداری می توان درمان کرد . اما در مواردی که هدف درمان نازایی باشد می توان از جراحی لاپاراسکوپی توسط متخصص زنان و جراحی استفاده کرد .
